تعیین مقدار روی توده زنده میکروبی در گروهی ار خاک های آهکی

طول چند دهه گذشته اندازه گیری توده زنده میکروبی به منظور اطلاع از درک عملکرد اکوسیستم خاک بسیار مورد توجه قرارگرفته است. هر کدام ازروش های ارائه شده به منظور اندازه گیری توده زنده میکروبی به نوبه خود دارای محدودیت هایی هستند و نیازمند کنترل های خاصی هستند. روش مورد استفاده باید دقیق و تکرار پذیر بوده و بتواند توده زنده میکروبی را را در گروه بزرگی از خاک ها با موفقیت اندازه گیری نماید. تاکنون عناصری از قبیل، نیتروژن، کربن، فسفر، گوگرد و پتاسیم موجود در توده زنده میکروبی با استفاده از روش تدخین با کلروفرم - عصاره گیری (cfe )اندازه گیری شده است. روش cfeروشی مستقیم برای اندازه گیری توده زنده میکروبی است که محدودیت کمتری نسبت به سایر روش ها دارد. این مطالعه با هدف تعیین ضریب تصحیح برای اندازه گیری روی در توده زنده میکروبی با استفاده از روش تدخین با کلروفرم- عصاره گیری انجام شد. به علاوه مقایسه اثر نوع عصاره گیر روی در هنگام تعیین روی توده زنده میکروبی ( dtpa در مقابل سولفات پتاسیم) نیز مورد توجه قرار گرفت. هم چنین پتاسیم توده زنده میکروبی نیز در خاک های مورد مطالعه، اندازه گیری شد. ارتباط روی و پتاسیم توده زنده میکروبی خاک های آهکی با یکدیگر و نیز با سایر اجزای این عناصر در خاک نیز بررسی گردید. بدین منظور 10 نمونه خاک از استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری تهیه شدند. مقدار ph، هدایت الکتریکی، کربن آلی، آهک و بافت خاک تعیین گردید. تکثیر و تهیه قارچ ها و باکتری ها به ترتیب در دو محیط کشت pdb و nb انجام شد. سوسپانسیون قارچ ها و باکتری های رشد یافته درمحیط های کشت هضم و مقدار روی آن اندازه گیری شد. اندازه گیری روی در توده زنده کشت-های میکروبی انجام شد و مقدار ضریب تصحیح روی برای باکتری ها (kb) و قارچ ها (kf) به ترتیب 0/36 و 0/32 تعیین شد. بنابراین، مقدار نهایی این ضریب برای روی موجود در کل توده زنده میکروبی با احتساب فراوانی نسبی قارچ ها و باکتری های خاک 0/33 تعیین شد. با استفاده از روش تدخین با کلروفرم - عصاره گیری، روی موجود در توده زنده میکروبی با استفاده از دو عصاره گیر dtpa و سولفات پتاسیم و با اعمال ضریب تصحیح تعیین شده، در نمونه های خاک اندازه گیری شد. پتاسیم توده زنده میکروبی با استفاده از ضریب تصحیح 0/21= kekاندازه گیری شد. مقدار روی توده زنده میکروبی 48 درصد روی قابل عصاره گیری با dtpa و 0/6 درصد(کمتر از یک درصد) از روی کل موجود در خاک بود. مقدار روی موجود در توده زنده میکروبی در زمان استفاده ازعصاره گیر k2so4 کمتر از عصاره گیر dtpa بود. پتاسیم تبادلی2/6 برابر و پتاسیم غیر تبادلی و کل به ترتیب 5/1 و 7/7 برابر بزرگتر از پتاسیم میکروبی گزارش شدند. هم بستگی معنی داری (0/11 =r) بین روی توده زنده میکروبی بدست آمده با استفاده از این دو عصاره گیر مشاهده نشد. نسبت پتاسیم به روی موجود در توده زنده میکروبی 201 بود و این دو عنصر هم بستگی معنی داری را نشان دادند( r=0/65 , p<0/05 ). با استفاده از نتایج این تحقیق، امکان اندازه گیری دقیق روی در توده زنده میکروبی با استفاده از روش تدخین – عصاره گیری محقق گردید